Laatste update: 05/06/2018

Examenstress

Voor sommige leerlingen is de toetsenperiode heel stresserend. Ook ouders weten niet altijd goed wat aanvangen met zoon- of dochterlief. Tips geven die voor elke leerling werken, dat kunnen we niet. Maar we kunnen wel een paar ideeën geven.

Vroeg begonnen is half gewonnen
Examenstress duikt elke examenperiode de kop op. En vlak voor de examens lijkt de tijd nog sneller te gaan. Zo krijg je de indruk dat ook langs gaan bij je CLB te veel tijd kost... Als je weet dat je erg veel last hebt van examenstress werkt het beter om ruim op voorhand langs te komen.

Eerst praten we. Waarom duikt de examenstress de kop op? Dan helpen we om die dingen aan te pakken. We helpen om goede gewoontes aan te nemen. En dat vraagt oefentijd! Kom dus gerust langs bij het begin van het schooljaar, als je weet dat examens bij jullie voor stress zorgen. Dat neemt niet weg dat we je ook snel enkele tips kunnen geven om de examenkoorts te tegen te gaan.

Waar komt examenstress vandaan?
Er zijn een boel redenen te vinden waarom examens stress veroorzaken bij leerlingen (en hun ouders). Misschien herken je jezelf wel in het volgende stukje. Misschien spelen er bij jou andere zaken mee die jou bang, bezorgd of gestresseerd maken. Als je bij een CLB’er komt om er over te praten, gaat hij of zij samen met jou bekijken hoe die stress er gekomen is.

Perfectionisme
Sommige leggen de lat heel erg hoog. Ben jij iemand die altijd een 9 of een 10 wil halen? Blijft een laag cijfer op je rapport door je hoofd spoken? Dan ben je een perfectionist. Er is niks mis met “het goed willen doen”. Maar leren betekent ook: fouten durven en mogen maken!

Druk
Ouders hopen dat kinderen het goed doen in hun studies. Dat is normaal. Ze zien hun kinderen graag en willen dat zij het op alle vlakken goed doen. Net daardoor kunnen ze (ongewild) heel veel druk leggen. Leerlingen willen op hun beurt graag hun ouders tevreden stellen, want zij zien hun ouders graag. Maar niet iedereen kan uitblinken op school. Dat creëert een lastige situatie en zorgt voor heel veel stress en… slechtere studieresultaten.

Faalangst
Sommigen denken al op voorhand: “ik ga dat niet kunnen”. Dat noemen we faalangst. Wie faalangst heeft, gaat soms extra hard studeren. Dat helpt niet altijd, want zo kan je erg moe worden en gaat je concentratie verminderen. Wat we bij leerlingen met faalangst soms ook zien, is dat ze het studeren gaan uitstellen tot het allerlaatste moment. Ze kunnen er precies niet toe komen om hun boeken open te doen of hun werkjes af te maken.

Studiemethode
Vaak scheelt er ook iets aan de studiemethode van de leerling. Als een leerling een heel goed geheugen heeft, hoeft hij op een gewone avond niet achter zijn boeken te zitten om de volgende dag nog te weten waar de les biologie over ging. Een goed geheugen helpt niet veel als je de lessen biologie van september tot december in je hoofd moet hebben. Dan moet je de leerstof “verwerkt” hebben, door nota’s te nemen of de structuur in het boek te begrijpen. Wie tijdens het jaar nooit “moet” leren, kan in de problemen komen tijdens de examens als er veel stof gekend moet zijn.

Een andere studiemethode die tijdens het jaar best wel oké is, maar in de examens niet werkt? Leren door alles over te schrijven. Dat lukt voor kleine stukjes, en zo verwerk je de stof van 1 dag wel. Maar als je grotere stukken moet leren, is dat overschrijven van alle stof veel te vermoeiend. Je moet dan leren om met een structuur te werken waarin je de belangrijke woorden met elkaar verbindt. Zo leer je goede samenvattingen maken.

Vermoeidheid
Het is het einde van het jaar, een jaar waarin kinderen (en ouders!) te weinig geslapen hebben, met te veel dingen zijn bezig geweest. Kortom, het bobijntje is af. En dan wordt elke tegenslag uitvergroot. Een slechter examen wordt dan “een ramp” en de energie om aan het volgende vak te beginnen is helemaal weg.

Er zijn zo nog een boel redenen te bedenken, natuurlijk. Maar het gaat er om: als je deze factoren wil veranderen, dan moeten kinderen en ouders daar tijd voor krijgen. Anders studeren, dat moet je "leren". Je perfectionisme vervangen door realisme, daar heb je oefening in nodig. En dat betekent dus... zo vroeg mogelijk er mee starten. Op deze vlakken kan je geen grote veranderingen meer doorvoeren vlak voor de examens.