Laatste update: 03/09/2013

Vernieuwde aandacht voor technisch lezen is nodig

Dat blijkt uit onderzoek. 
Het VCLB-leerlingvolgsysteem (VCLB-LVS), ontwikkeld door de vrije centra voor leerlingenbegeleiding, bevat signaleringstoetsen voor technisch lezen, spelling en wiskunde waarmee de voortgang van leerlingen van nabij kan worden gevolgd. De normen voor die toetsen zijn aan vernieuwing toe. Die voor technisch lezen zijn nu af: bij 1400 leerlingen werden testen afgenomen. Deze nieuwe normen leren dat kinderen in het eerste, het tweede en het derde leerjaar minder goed lezen dan hun voorgangers in 1995.


De cijfers: technisch lezen gaat achteruit.
Het leerlingvolgsysteem stelt scholen in staat om op een geobjectiveerde manier leerlingen te volgen en hiermee aan de slag te gaan. De resultaten van leerlingen worden vergeleken met het gemiddelde van heel Vlaanderen. Daarvoor is het belangrijk dat de normen voldoende actueel zijn. Omdat de vorige normen dateerden uit 1995-1996 was er nood aan nieuwe normen. De normeringsproef werd uitgevoerd bij 1400 leerlingen uit 70 basisscholen verspreid over heel Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
We stellen vast dat in het algemeen het niveau voor technisch lezen is gedaald.
 
 
 
Wanneer we deze gemiddelden vergelijken met de gevonden resultaten bij de eerdere normering van de LVS-leeskaarten tijdens schooljaar 1995 – 1996, zien we dat er bij de alle toetsmomenten een daling is. Deze daling blijft wanneer de leerlingen van wie de thuistaal niet het Nederlands is, niet mee opgenomen worden . Het toenemend aantal anderstalige leerlingen binnen het Vlaamse onderwijs kan deze daling dus niet verklaren. De vaststelling dat het gemiddelde leesniveau gedaald is, was niet de focus van onze opdracht, maar we vinden deze bevindingen toch belangrijk om bekend te maken.

Bredere trend?
Ook bij het PISA-onderzoek bij 15-jarigen 2009 tegenover 2000, zien we een daling van de resultaten voor lezen. Zo zien we voor Vlaanderen dat de gemiddelde score van 532 naar 519 zakt. Vooral de scores van de lagere middengroep gaan er op achteruit, van 476 naar 453. In het PISA-onderzoek worden verschillende aspecten van lezen onderzocht: het decoderen en het letterlijk begrijpen van teksten, het interpreteren van en het reflecteren op teksten en het vermogen om lezen te gebruiken om de persoonlijke doelen in het leven te bereiken. Het LVS-VCLB test enkel technisch lezen bij kinderen van het eerste tot het derde leerjaar, maar beide onderzoeken tonen hoe dan ook een daling van de leesvaardigheden.

Technisch lezen?
Lezen is een belangrijk maatschappelijk gebeuren. Kunnen lezen is immers een belangrijke voorwaarde
om het verdere onderwijs te kunnen volgen. Je hebt een bepaald (minimum)niveau nodig om te kunnen functioneren binnen onze maatschappij. Anders kan je de ondertiteling van een tv-programma niet volgen, de krant niet lezen, de handleiding van je keukenrobot niet begrijpen… Zodra kinderen kunnen lezen, zullen ze heel wat informatie zelfstandig kunnen verwerven en verwerken.

Meer over VCLB-LVS

CLB en school , samen zorgen voor de leerling
Vandaag maakt elke school, samen met het CLB, actief werk van een goed zorgbeleid voor haar leerlingen. Een goed volgsysteem om de vorderingen van leerlingen op regelmatige tijdstippen te evalueren op hun vorderingen is daarbij onontbeerlijk. Daarom ontwikkelden de vrije centra voor leerlingenbegeleiding het LVS-VCLB, materialen waarmee scholen zelf aan de slag kunnen. De vorderingen worden dan per leerling vergeleken met het gemiddelde in heel Vlaanderen. Dit geeft een geobjectiveerd beeld van de leervorderingen van de leerlingen. Tegelijk maakt het voor scholen ook mogelijk om zichzelf klas- en schooloverstijgend te vergelijken. Het LVS VCLB stopt niet bij het signaleren van leerlingen. Dit is vooral een opstap naar verdere analyse van problemen en handelen. Vandaag zien we dat er veel te veel aandacht gaat naar testen, terwijl de cruciale vraag wat er dan met die leerlingen moet gebeuren onderbelicht blijft. Met het LVS-VCLB tonen we hoe de leerling kan worden geholpen. Regelmatig evalueren laat toe om sneller gerichte remediëring aan te bieden om leerlingen sneller weer te laten aansluiten bij de groep. Voor leerlingen met opvallend hoge scores kan meer uitdaging geboden worden.
Scholen kunnen zelf heel wat ondernemen om resultaten te gaan analyseren en tot handelen over te gaan. Als ze in dit proces toch vastlopen, kunnen ze hiervoor een beroep doen op het begeleidende CLB.

Normen voor leerlingen met een andere thuistaal van het Nederlands
Als vrije centra voor leerlingenbegeleiding streven we naar kwaliteitsvolle en ethisch verantwoorde diagnostiek bij anderstalige en kansarme leerlingen. Dat betekent dat we enerzijds ervoor zorgen dat in de normeringsproef anderstaligen en kansarmen representatief vertegenwoordigd zijn. Ook de manier van toetsen wordt streng nagekeken om te vermijden dat de test een bepaalde groep zou benadelen. We streven naar wat we noemen een ‘faire testconstructie’. Daarom berekenden we ook aparte normen voor leerlingen bij wie de thuistaal niet het Nederlands is. De resultaten van deze leerlingen worden altijd bekeken met zowel de algemene normen als de specifieke normen. De reden ligt in motivatie: een leerling bij wie de thuistaal het Nederlands is, haalt daar voordeel uit, zeker op die jonge leeftijd. Door de leerling die thuis geen Nederlands praat ook te vergelijken met gelijkaardige leerlingen, worden zijn vorderingen eerlijker in beeld gebracht. Dat werkt motiverend om te blijven werken aan leesontwikkeling.
 
Vragen? Een interview?
Voor meer informatie kan u terecht bij:
 
Algemeen perscontact:
Annelies De Graeve
02 240 07 67
annelies.degraeve@vclb-koepel.be
 
Algemeen directeur:
Stefan Grielens
0495 400 985
stefan.grielens@vclb-koepel.be
 
Meer over LVS:
Ann Van Rompaey
Imke Vandenberghe
02 240 07 55
lvs@vclb-koepel.be
 
Bestanden