13 mei 2015
Tijdens het schooljaar 2013-2014 trad het CLB op voor maar liefst 705.127 leerlingen. Voor 48.678 leerlingen werd samengewerkt met externe partners. Om die samenwerking en afstemming te verbeteren is sinds 1 maart 2014 het vernieuwde decreet Integrale Jeugdhulp gestart. Dat decreet moest het jeugdhulplandschap grondig hertekenen zodat jongeren de hulp zouden krijgen die ze nodig hebben. Vandaag horen we onze mensen zuchten. Neen, CLB’s zeggen niet dat vroeger alles beter was. We willen de klok niet terugdraaien. We blijven achter de uitgangspunten van het decreet staan. Wel vragen we om bijsturingen en aanpassingen. In het belang van de jongere en om ervoor te zorgen dat die jongeren de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Integrale Jeugdhulp: een nieuw jeugdhulplandschap met valkuilen
Het decreet luidde de start van een nieuw jeugdhulpverleningslandschap in, waarin de CLB’s een zeer belangrijke rol opnemen. De cijfergegevens van de centra voor leerlingenbegeleiding voor het schooljaar 2013-2014 tonen aan hoe belangrijk het is om een goed afgestemde jeugdhulpverlening in Vlaanderen te hebben. In aanloop naar het decreet hebben we nadrukkelijk de hoop uitgesproken dat er maar één echt belangrijke vraag was voor elke hulpverlener: ‘Hoe komt datgene wat ik doe tegemoet aan de zorgen van jongeren in de jeugdhulp?’ Een jaar na invoering van een decreet om bijsturing vragen is vroeg, maar volgens ons noodzakelijk. Want we willen ook niet blind zijn. Ook bij de CLB’s leven er frustraties. Het landschap werd omgegooid en voor veel leerlingen waarvoor we de externe hulp zoeken die ze nodig hebben, is het… in de woorden van onze mensen ‘een gedoe’. Een aantal zaken hebben te maken met kinderziekten die elke hervorming doormaakt. Enkele zijn volgens ons systeemfouten die moeten aangepakt worden. Tegelijk blijven de wachtlijsten een doorn in het oog van onze cliënten en medewerkers.
Één goed functionerende gemandateerde voorziening
Er zijn vandaag twee gemandateerde voorzieningen, de VK’s (Vertrouwenscentra Kindermishandeling) en de OCJ’s (Ondersteuningscomités Jeugdhulp). We vragen ons af of het niet mogelijk is om één goed werkende gemandateerde voorziening te creëren. We vernemen dat de VK’s vandaag massaal veel aanvragen krijgen. We stellen vast dat de samenwerking en het vertrouwen van de CLB’s in de VK’s goed is. Bij de OCJ’s ligt het anders. Onduidelijkheid over de rol en de opdracht van het OCJ maakt dat CLB’ers in de praktijk de rol overnemen van de CBJ’s (Comités Bijzondere Jeugdhulp), terwijl dat nooit de bedoeling was. We kunnen opperen dat we die rol niet moeten opnemen, maar voor jongeren is die keuze bepaald niet bemoedigend. Bovendien hebben politie en parket ook soortgelijke verwachtingen naar ons, zonder dat er duidelijke werkafspraken gemaakt zijn. Verschillende interpretaties van hetzelfde decreet maken het op de werkvloer niet gemakkelijk om dossiers voor jongeren die op hun o zo nodige hulp zitten te wachten, rond te krijgen. Een goed werkende gemandateerde voorziening zou al een grote stap vooruit zijn.
Geen bijkomende toegangspoorten: rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp moet ook effectief rechtstreeks toegankelijk zijn.
Het grote knelpunt is echter dat - net als voorheen - het plaatstekort in de jeugdhulp nare gevolgen heeft op het terrein. Nogal wat voorzieningen in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening, die dus niet via de ‘toegangspoort’ bereikt hoeven te worden, formuleren hun eigen voorwaarden en aanmeldingsprocedures om toegang te krijgen. Om de instroom af te bakenen. Er is als het ware een veelheid aan ‘schaduwtoegangspoorten’ ontstaan. Op die manier is rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp helemaal niet rechtstreeks toegankelijk. Dat maakt van het jeugdhulplandschap in de praktijk helemaal een kluwen. Jongeren worden doorgespeeld van de ene hulpverlener naar de andere. CLB’ers proberen wanhopig deze jongeren ergens aangemeld te krijgen, maar ze lijken wel boomerangs. Net het omgekeerde van wat de bedoeling was. We vragen dan ook dat de toegangspoort een opdracht krijgt om de toeleiding naar deze jeugdhulp te regisseren. Op die manier moet er zicht komen op de wachtlijsten en een afstemming van aanmeldingsprocedures.
Nu stoppen geen optie. In het belang van de jongere
We zeiden het al. Het idee achter het decreet integrale jeugdhulp is ons wel genegen. De klok terugdraaien is dus geen optie. Bijsturingen op korte termijn zijn echter noodzakelijk om verder vorm te geven aan de principes van het decreet. Principes waar we ook vandaag blijven achter staan.
Meer informatie? Een gesprek?
Dries Vandermeersch
Voorzitter Raad van directeurs - GO! Centra voor leerlingenbegeleiding van het Gemeenschapsonderwijs | Jef Van De Wiele
Pedagogisch adviseur
CLB – POC OGO
Begeleider Diversiteit CLB
Provinciaal
Onderwijs Vlaanderen
| Yolande Schulpen
Niveaucoördinator CLB
Onderwijskoepel van
Steden
en Gemeenten | Stefan Grielens
Algemeen directeur
Vrije-CLB-Koepel vzw |
0477 23 13 57
02 479 25 05
dries.vandermeersch@
g-o.be | 0476 42 83 32
02 514 19 00
Jef.van.de.wiele@
pov.be | 0476 26 72 36
03 206 13 11
yolande.schulpen@
ovsg.be | 0495 40 09 85
02 240 07 50
stefan.grielens@
vclb-koepel.be |
De internettensamenwerkingscel of ISC is een informeel overleg van vertegenwoordigers van de drie centrumnetten (vier koepels) van de centra voor leerlingenbegeleiding. De ISC overlegt over actuele beleidsontwikkelingen die de CLB-sector beïnvloeden en neemt sectorale standpunten in. De ISC is ook het aanspreekpunt voor externe partners en legt ook zelf contacten met andere partners uit de welzijns –en gezondheidssector.
